Oud-MivaBo-voorzitter Hetty Burgos:
,,Poeh, nou, de dingen kunnen hier langzaam gaan hoor. En tegenstand kun je ook hebben. Maar toch hebben we in tien jaar tijd heel veel bereikt. Bonaire is veel gehandicapten-vriendelijker geworden.’’
Aan het woord is oud-MiVaBo-voorzitter Hetty Burgos. De 66-jarige Hetty, geboren op Curaçao maar inmiddels een Bonairiaanse in hart en nieren, vertelt over het ontstaan van MiVaBo, over wat er bereikt is op gebied van gehandicaptenbeleid maar ook wat er nog moet gebeuren wil Bonaire een eiland zijn dat begrijpt dat elk mens dezelfde rechten heeft. Ook degenen dus die motorisch gehandicapt, doof, blind chronisch ziek of verstandelijk gehandicapt zijn.
Het begon allemaal in 2003 toen Hetty bij Saso werkte (Servisio Asuntonan Sosial; Sociale Zaken) en er een jongeman bij haar langskwam om Onderstand aan te vragen. ,,Ik zag een hem in een rolstoel aankomen. Daarom ging ik naar voren om de dubbele deuren open te maken. De mensen om mij heen reageerden vreemd. Zij vonden het onzin om allebei die deuren helemaal open te gaan maken. Maar ik zei: moet ik die man dan soms buiten op de stoep ontvangen?’’
Terug naar Bonaire
Het verhaal van de man was bijzonder. Hij was geboren en getogen in Bonaire en was daar door een auto-ongeluk in een rolstoel terecht gekomen. Dankzij de stimulans van zijn moeder en vooral zijn oma kon hij Bouwkunde gaan studeren in Nederland. Daar woonde hij op zichzelf en kon zich prima redden dankzij allerlei voorzieningen. Na enkele jaren besloot hij te remigreren naar Bonaire, immers zijn thuisland. Maar dat viel niet mee.
Weliswaar kreeg hij snel een baan bij DROB, dat echter op de bovenverdieping van een gebouw zonder lift gevestigd was (en is). Maar die lift werd hem toegezegd. Helaas zat hij in afwachting daarvan wel zonder werk en inkomen en moest hij daarom de uitkering aanvragen bij Saso.
,,Je gelooft het of niet, maar die lift is er nooit gekomen en na twee jaar is deze man teruggegaan naar Nederland. Gelukkig nam zijn eigen baas hem snel weer in dienst en kon hij zelfstandig gaan wonen. Met wat hulp kan hij prima zijn eigen leven leiden. Maar het is toch afschuwelijk dat deze persoon, die zo graag permanent wilde gaan wonen in zijn geboorteland, dat niet kon omdat hij toevallig in een rolstoel zat!’’
In huis
Op het moment dat Hetty actie ondernam om de zaken op Bonaire voor gehandicapten beter te gaan regelen, wist ze nog niet eens dat deze jongeman zijn droom moest opgeven. Maar achteraf gezien verbaast het haar eigenlijk niet. ,,Toen ik eerder bij de Gezinsvoogdij Instelling (GVI) werkte, zag ik afschuwelijke dingen tijdens de huisbezoeken die ik deed. Mensen die gehandicapt waren en alleen maar in huis zaten. Op de eerste plaats konden zij geen rolstoel betalen. Maar daar komt nog bij dat de familie zich vaak schaamde voor deze persoon. En dus kwam hij het huis niet uit, nog niet eens op het erf, zodat de buurman van niks zou weten.’’
,,Gelukkig kan dat nu niet meer zo makkelijk’’, zegt Hetty. ,,Vroeger wisten alleen de ouders en een vroedvrouw van een bevalling, maar tegenwoordig wordt alles geregistreerd. Je kunt dus niet meer een kind tot op hoge leeftijd in huis houden. En dankzij al onze campagnes is het nu bekend: mensen met een handicap hebben ook rechten. En nu ook allerlei hulpmiddelen in de basisverzekering zijn opgenomen, komen veel meer mensen het huis uit. Mensen zeggen wel eens; het lijkt wel alsof iedereen tegenwoordig in een rolstoel zit. Maar dan zeg ik; nou, die mensen waren er eerder ook al hoor, maar die zaten thuis en kwamen de deur niet uit. Het is geen modeverschijnsel ofzo.’’
Toen Hetty de jongeman in kwestie wilde helpen, verwees zij hem door naar Oswald Melcherts, thans secretaris van MiVaBo. ,,Ik zei: die man zit ook in een rolstoel. Praat eens met hem. Hij kan je oppeppen. Want die knul werd steeds depressiever natuurlijk van het hele verhaal. En zo kwam ik zelf ook weer in regelmatig contact met Oswald en zijn vrouw Helen. We hadden het er zo over wat we konden doen en toen besloten we een stichting in het leven te roepen.’’
Tegenwerking
Toch zou het nog vijf jaar duren voordat de formele geboorte van MiVaBo een feit was. Dat kwam doordat het Eilandgebied geen startsubsidie wilde geven, die wel jaar na jaar werd aangevraagd, en de notaris nu eenmaal 600 gulden kostte. Uiteindelijk kon een bestuurslid het geld voorschieten. Toen na de oprichting de MCB als eerste een donatie gaf, kon dit gelukkig worden terugbetaald.
,,Ja, we waren blij met elke steun, maar we zijn ook heel wat tegengewerkt hoor’’, vertelt Hetty. ,,Niet alleen het weigeren van de startsubsidie, omdat de overheid het plan niet zo nodig vond, maar ook mijn eigen werkgever Saso deed moeilijk. Dreigde mij te ontslaan als ik hiermee verder ging omdat het belangenverstrengeling zou zijn.’’
,,Maar ik deed het werk voor MiVaBo buiten mijn normale werktijden. Dus dat was onzin. Ik heb dat nog nagevraagd aan een advocaat en die zei dat ook. Het was meer dat mensen spontaan tegen gingen werken als ik begon over het verder helpen van mensen met een handicap. We werden echt van alle kanten geboycot, ik overdrijf niet. En waarom? Tja, dat kan ik zo eigenlijk niet zeggen. Black hearted denk ik. Sommige mensen gunnen het een ander niet als die het ook goed heeft.’’
Beter beleid
Hetty ziet dat dat nu beter gaat. ,,De meeste mensen bij de overheid willen meewerken. Die zien de noodzaak van een stichting als MiVaBo wel in. Al betekent dat helaas nog niet dat het beleid dat moet worden ontwikkeld er snel komt. Maar kijk naar Best Care en de hulpmiddelen die er zijn, woningaanpassing begint van de grond te komen en nu is er zelfs een subsidie voor werkgevers die een aanpassing moeten doen voor een gehandicapte werknemer.’’
Dat is volgens haar voor een flink deel te danken aan het werk van MivaBo. ,,Sommigen van ons schreven naar de kranten, anderen kwamen op de radio en weer anderen hadden de persoonlijke contacten met politici. Het verhaal was op de eerste plaats: kijk, dit gebeurt er op Bonaire. De tweede boodschap was: dat pikken wij niet! Veel publiciteit, dat was het doel.’’
Vechten
Hetty moest wegens gezondheidsproblemen haar voorzitterschap van de stichting een half jaar geleden opgeven, waarna Arthur Sealy haar opvolgde. ,,Toen ik zelf ziek was merkte ik hoe dat is. Dat je niet meer normaal kunt functioneren. Zo schreef de huisarts mij bijvoorbeeld thuiszorg voor, maar ik heb nooit iemand gezien. Misschien een misverstand? Ik weet het nog steeds niet want ik had niet de kracht om er achteraan te gaan. Zo werkt dat. Als je ziek bent heb je geen kracht om voor dingen te vechten. Daarom moet soms een ander het voor je doen. En dat is wat de mensen moeten gaan begrijpen.’’